GiadinhNet – Đây là thông tin được đưa ra tại Lễ Công bố Báo cáo Tình trạng Dân số Thế giới 2021 với chủ đề “Cơ thể tôi là của tôi: Mưu cầu quyền tự chủ và tự quyết” do Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) tại Việt Nam phối hợp với Bộ Nội vụ và Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức chiều nay (22/4) tại Hà Nội.
Tại buổi lễ công bố, bà Naomi Kitahara – Trưởng Đại diện UNFPA tại Việt Nam cho biết: Quyền tự chủ thân thể nghĩa là chúng ta có khả năng và quyền để tự đưa ra lựa chọn mà không phải sợ hãi bị bạo lực hay để một ai đó khác quyết định thay. Tuy nhiên, trên khắp thế giới, phụ nữ và trẻ em gái đang không được kiểm soát chính cơ thể và cuộc đời của mình, mặc dù, họ có quyền tự quyết về điều này.
“Báo cáo Tình trạng Dân số Thế giới 2021 của UNFPA đã thảo luận chính xác về vấn đề này. Báo cáo cho thấy, ở các quốc gia mà chúng tôi có số liệu, gần một nửa số phụ nữ trên thế giới không thể tự đưa ra các quyết định của chính mình về việc sử dụng biện pháp tránh thai; việc đến bác sĩ thăm khám và có quan hệ tình dục hay không”, bà Naomi Kitahara thông tin.
Theo bà Naomi Kitahara, trên khắp thế giới, phụ nữ và trẻ em gái đang không được kiểm soát chính cơ thể và cuộc đời của mình, mặc dù, họ có quyền tự quyết về điều này. Ảnh: N.Mai
Cũng theo bà Naomi Kitahara, đây là lần đầu tiên Báo cáo của Liên Hợp Quốc tập trung vào chủ đề tự chủ thân thể. Không chỉ dừng lại ở những tổn hại sâu sắc tới từng cá nhân phụ nữ và trẻ em gái, việc không có quyền tự chủ thân thể còn gây ra những tác động to lớn như nguy cơ làm giảm năng suất kinh tế, suy giảm kỹ năng, gia tăng chi phí cho hệ thống y tế và tư pháp.
“Sự phủ nhận quyền tự chủ thân thể là hành vi vi phạm quyền cơ bản của phụ nữ và trẻ em gái, làm gia tăng bất bình đẳng và tiếp tay cho tình trạng bạo lực do phân biệt giới tính. Việc này không khác gì sự hủy diệt con người về mặt tinh thần và phải được ngăn chặn”, Trưởng Đại diện UNFPA tại Việt Nam nhấn mạnh.
Theo báo cáo được chia sẻ tại Lễ công bố cho thấy, tại các quốc gia có số liệu đầy đủ, chỉ 55% phụ nữ hoàn toàn có quyền lựa chọn về dịch vụ y tế, sử dụng biện pháp tránh thai và quan hệ tình dục; 71% quốc gia đảm bảo người dân được tiếp cận gói dịch vụ chăm sóc thai sản tổng thể. Cùng với đó, chỉ có 75% quốc gia đảm bảo người dân được tiếp cận các biện pháp tránh thai một cách hợp pháp, đầy đủ và bình đẳng.
Ngoài ra, cũng theo báo cáo, chỉ có 80% quốc gia có luật hỗ trợ sức khỏe tình dục và hạnh phúc cho người dân và 56% quốc gia có các văn bản pháp luật và chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho chương trình giáo dục giới tính toàn diện.
Đáng chú ý, trong bản báo cáo của UNFPA đã đề cập đến những cách thức khác nhau liên quan tới quyền tự chủ thân thể của phụ nữ, nam giới, trẻ em gái và trẻ em trai, trong đó, có nhiều con số rất đáng báo động.
Cụ thể: 20 quốc gia và vùng lãnh thổ có luật “cưới kẻ cưỡng hiếp”, trong đó nam giới phạm tội cưỡng hiếp có thể không bị truy tố hình sự nếu kết hôn với phụ nữ và trẻ em gái bị anh ta cưỡng hiếp; 43 quốc gia không có quy định pháp luật giải quyết vấn nạn hiếp dâm trong hôn nhân (bị vợ hoặc chồng cưỡng hiếp); hơn 30 quốc gia hạn chế quyền đi lại của phụ nữ bên ngoài nhà ở của họ. Đặc biệt, trẻ em trai và trẻ em gái khuyết tật có khả năng bị bạo lực tình dục cao gần gấp ba lần, trong đó trẻ em gái dễ gặp nguy cơ hơn.
Thúc đẩy quyền tự chủ của phụ nữ và trẻ em gái
Các đại biểu thảo luận tại Lễ công bố. Ảnh: N.Mai
Từ những con số được đưa ra, Báo cáo tình trạng Dân số Thế giới 2021 đã nêu lên các cách thức để giải quyết hành vi xâm hại có thể dẫn tới các hành vi vi phạm khác về quyền tự chủ thân thể. Ví dụ, để khởi tố một vụ hiếp dâm, hệ thống tư pháp hình sự của một số quốc gia yêu cầu nạn nhân phải trải qua một cuộc kiểm tra trinh tiết.
Bên cạnh đó, căn cứ theo phát hiện của báo cáo, theo các chuyên gia, giải pháp thực sự phải cân nhắc đến nhu cầu và những gì nạn nhân đã trải qua. Chẳng hạn, ở Mông Cổ, người khuyết tật được đóng góp ý kiến trực tiếp cho Chính phủ về nhu cầu sức khỏe tình dục và sinh sản của họ.
Còn tại Angola, thanh thiếu niên được giáo dục về cơ thể, sức khỏe và quyền của mình nên họ có thể tìm kiếm các dịch vụ y tế, áp dụng kế hoạch hóa gia đình , từ chối quan hệ tình dục và gửi đơn kiến nghị cho hệ thống tư pháp khi bị bạo lực tình dục.
Tại buổi lễ, ông Nguyễn Tường Lâm – Bí thư Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cho biết, với chủ đề của Báo cáo tình trạng Dân số Thế giới năm nay được Liên Hợp Quốc đưa ra là “Cơ thể tôi là của tôi”, hy vọng, thời gian tới, công tác giáo dục giới tính được thực hiện toàn diện hơn với trọng tâm là bình đẳng giới sẽ giúp nam, nữ thanh niên có được các kỹ năng tốt hơn về giới, được phát triển toàn diện và có kiến thức kỹ năng để tự chăm sóc và bảo vệ bản thân mình.
Mai Thùy
