Công tác DS-KHHGĐ năm 2013: Giữ vững thành tựu, tháo gỡ khó khăn

Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến trao Cờ Thi đua của Bộ Y tế cho Tổng cục DS-KHHGĐ tại Hội nghị tổng kết. Ảnh: Chí Cường.

Khó khăn vẫn hoàn thành nhiệm vụ

Năm 2012 là một năm rất khó khăn cho công tác DS-KHHGĐ: Theo quan niệm dân gian, đây là “năm đẹp” nên số sinh tăng, tỉ số giới tính khi sinh tiếp tục tăng cao; Mức sinh còn khác biệt giữa các vùng, miền, tỉnh thành; Chất lượng dân số còn hạn chế, đặc biệt là ở vùng núi, vùng sâu, vùng xa…

Đặc biệt, một trong những khó khăn lớn nhất, nhìn thấy rõ nhất là kinh phí Chương trình Mục tiêu quốc gia được giao rất muộn. Có những tỉnh đến tận tháng 7, tháng 8 mới được giao kinh phí. Nhìn thấy trước những khó khăn, thách thức này, ngay từ đầu năm, Bộ Y tế, Tổng cục DS-KHHGĐ đã chỉ đạo quyết liệt và chủ động hướng dẫn Sở Y tế, Chi cục DS-KHHGĐ các tỉnh, thành phố triển khai các hoạt động nhằm đạt được các mục tiêu, chỉ tiêu kế hoạch năm 2012.

Báo cáo kết quả công tác DS-KHHGĐ năm 2012, ông Nguyễn Văn Tân – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ cho biết: Dưới sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, của các cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương; sự phối hợp đồng bộ của các ban, ngành, đoàn thể; sự hưởng ứng của mọi tầng lớp nhân dân; sự quyết tâm, nỗ lực cao của cơ quan DS-KHHGĐ các cấp, nhiều địa phương đã chủ động tạm ứng kinh phí, bổ sung kinh phí, tích cực, chủ động triển khai công tác, không để bị gián đoạn. Tuy có những khó khăn như số người mới sử dụng các biện pháp tránh thai giảm so với cùng kỳ ở nhiều tỉnh nhưng tốc độ thực hiện kế hoạch đã được đẩy nhanh sau khi có kinh phí và kết quả thực hiện các chỉ tiêu đã tăng nhanh. Các chỉ tiêu khác như mức giảm sinh là 0,1%o, đạt chỉ tiêu được giao. Tỉ số giới tính khi sinh là 112,3 bé trai/100 bé gái, tốc độ tăng là 0,4 điểm phần trăm, giảm so với 0,7 điểm phần trăm năm 2011. Số bà mẹ được sàng lọc trước sinh và số trẻ được sàng lọc sơ sinh đạt 150% kế hoạch năm.

Ngành Dân số muốn đạt kết quả tốt phải có sự tham gia của cả hệ thống chính trị, tranh thủ mọi tổ chức xã hội cùng thực hiện chủ trương chính sách về DS-KHHGĐ. Nhiệm vụ trước mắt là tiếp tục cố gắng giữ vững những kết quả đã đạt được, bắt tay vào tháo gỡ những khó khăn, thách thức đã nhìn thấy trong năm 2013 và những năm tiếp theo.   Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến

Các hoạt động truyền thông tiếp tục duy trì, Tổng đài “Vì chất lượng cuộc sống” từng bước được củng cố, quảng bá và kiện toàn. Qua thời gian hoạt động thực tiễn cho thấy khách hàng ngày càng tăng và khẳng định đây là một kênh thông tin truyền thông hiệu quả, có chất lượng thu hút được đông đảo người dân quan tâm, hưởng ứng, đặc biệt là đội ngũ thanh thiếu niên và đối tượng trong độ tuổi sinh sản.

Ông Nguyễn Văn Tân cho biết thêm, một trong những hoạt động truyền thông nổi bật nhất năm 2012, khẳng định vai trò của cán bộ, cộng tác viên dân số và tạo được sự chú ý của dư luận xã hội là Liên hoan tuyên truyền viên dân số cơ sở toàn quốc. Liên hoan đã nhận được sự tham gia của hơn 70.000 cán bộ dân số cơ sở của gần 9.000/11.121 xã, phường, thị trấn trong cả nước. Đây là sự kiện có sức lan tỏa rất lớn trong ngành từ Trung ương đến địa phương. Liên hoan cũng là dịp để các cán bộ dân số cơ sở giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm, nâng cao kiến thức, kỹ năng truyền thông DS-KHHGĐ.

Nói về định hướng cho công tác dân số năm 2013, TS Dương Quốc Trọng – Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ nhấn mạnh: Vấn đề đầu tiên cần tập trung giải quyết đó là kiểm soát có hiệu quả tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Tiếp đó là những giải pháp đồng bộ nhằm thích ứng với những thay đổi về cơ cấu dân số. Việc điều chỉnh tốc độ gia tăng dân số ở các tỉnh, vùng miền sẽ phải làm rất linh hoạt, tùy từng tỉnh, vùng miền khác nhau để đảm bảo cung cấp dịch vụ SKSS cho người dân một cách thuận lợi nhất.

Theo TS Dương Quốc Trọng, chúng ta cần có một quy mô dân số và cơ cấu dân số hợp lý, tránh không để tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh xảy ra một cách trầm trọng giống như các quốc gia xung quanh. Bên cạnh đó, ngành cũng sẽ thực hiện sự chỉ đạo của Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân xây dựng đề án dân số và phát triển bền vững nhằm kéo dài giai đoạn cơ cấu dân số vàng. Đồng thời làm chậm lại quá trình già hóa dân số, đảm bảo cơ cấu dân số trong tương lai hợp lý nhất phục vụ cho sự phát triển của đất nước.

Giữ vững, phát huy kết quả đạt được

PGS.TS Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế khẳng định: Trong những năm qua, đặc biệt là năm 2012, Bộ Y tế, Chính phủ, Quốc hội cũng đánh giá rất cao kết quả, thành tích mà ngành Dân số đã đạt được. Có những chỉ tiêu mà Quốc hội, Chính phủ giao cho, ngành Dân số đều hoàn thành và có chỉ tiêu còn hoàn thành xuất sắc.

Thứ trưởng cũng chỉ ra những khó khăn, thách thức mà công tác DS-KHHGĐ phải đối mặt, trong đó nổi lên đầu tiên là mất cân bằng giới tính khi sinh, tỉ lệ sinh con thứ 3 vẫn còn tăng, tình trạng hôn nhân cận huyết ở các vùng đồng bào dân tộc dẫn đến những hệ luỵ cho chất lượng giống nòi… “Nếu chúng ta không nhìn nhận vấn đề khách quan, nghiêm túc thì trong thời gian tới khó lòng đạt được những chỉ tiêu mà Quốc hội, Chính phủ giao cho”.

Theo PGS.TS Nguyễn Viết Tiến, tất cả những vấn đề trên đều xuất phát từ tư tưởng, do đó chúng ta cần tập trung vào công tác truyền thông, giáo dục, thay đổi hành vi. Thứ trưởng cũng nhận định, ngành Dân số chủ yếu là công tác truyền thông thay đổi hành vi nên sẽ gặp không ít khó khăn nhất là trong năm 2013 kinh phí truyền thông trong Chương trình mục tiêu quốc gia bị cắt.

Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến cho rằng, bên cạnh việc đảm bảo các phương tiện tránh thai đầy đủ, tiện lợi để người dân dễ dàng tiếp cận, ngành Dân số cần rà soát những vấn đề nổi cộm và có các giải pháp để thực hiện một cách có trọng tâm, trọng điểm, tranh thủ được sự hỗ trợ giúp đỡ của các bộ, ban, ngành, đoàn thể để hoàn thành nhiệm vụ được giao.