Chúng ta cần biết về bộ máy sinh sản phụ nữ gồm có: Tử cung, âm đạo, 2 buồng trứng, 2 ống dẫn trứng
Tử cung của phụ nữ là một cơ quan rỗng hình quả lê ngược, chỗ hơi phình ra ở phần trên gọi là thân tử cung, chỗ hơi nhỏ ở phần dưới gọi là cổ tử cung. Phần trên khoang cổ tử cung nối liền với khoang tử cung, phía dưới có lỗ nối với đoạn trên âm đạo, gọi là ống cổ tử cung.
Dưới sự kích thích của nội tiết tố nữ, có thể tiết ra dịch dính có dạng lòng trắng trứng, các dịch tiết này bình thường không màu, không mùi.
Thế nào là chu kỳ kinh nguyệt?
Ở phụ nữ trưởng thành, mỗi tháng âm đạo thường ra máu vài ngày, y học gọi là kinh nguyệt.
Trong đời sống người phụ nữ, buồng trứng đã bắt đầu hoạt động từ khi còn trong bào thai, nhưng mãi đến năm 13 đến 16 tuổi thì hoạt động của buồng trứng mới đủ trưởng thành, từ lúc đó kinh nguyệt xuất hiện và hoạt động đến tuổi 45 – 50 thì kết thúc gọi là tuổi mãn kinh, kinh nguyệt liên quan đến sức khỏe sinh sản phụ nữ.
Sau khi trứng rụng tác động của nội tiết tố nữ làm cho niêm mạc tử cung tăng sinh. Nếu tế bào trứng không được thụ tinh thì khoảng mười bốn ngày sau khi trứng rụng, hoàng thể sẽ thoái hóa, các nội tiết tố giảm đi niêm mạc tử cung sẽ bong tróc gây chảy máu, sự bong tróc và chảy máu niêm mạc tử cung sẽ xảy ra một tháng một lần. Việt hành kinh, tử cung ra máu là kết quả của sự tăng sinh, thoái hóa và bong rụng niêm mạc tử cung trong tháng trước. Nhưng để thuận tiện, người ta đều coi ngày hành kinh đầu tiên là ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt tháng hiện tại.
Hiện tượng hành kinh
Kinh nguyệt là hiện tượng sinh lý bình thường của cơ thể con người. Trong thời gian đầu khoảng 2 đến 3 năm đầu khi mới hành kinh, chu kỳ chưa đều do chức năng của buồng trứng chưa được phát triển hoàn thiện và sẽ ổn định sau đó vài năm. Phần lớn chu kỳ kinh nguyệt là từ 28 đến 30 ngày, một số trường hợp chu kỳ kinh nguyệt trong khoảng 21 đến 35 ngày nhưng tương đối ổn định cũng được xem là bình thường.
– Thời gian hành kinh trung bình 3 – 5 ngày.
– Lượng máu hành kinh: khoảng 50 – 80 ml.
– Tính chất máu kinh: mảu đỏ sẫm, không đông, có nhiều chất vụn của tế bào niêm mạc âm đạo – tử cung.
Những vấn đề cần lưu ý:
1. Chế độ làm việc:
– Tránh làm việc nặng, không chơi những môn thể thao quá mức.
– Không đứng quá lâu.
– Không ngâm mình dưới nước.
– Không đào kênh.
– Không lưới cá….
2. Chế độ ăn:
– Ăn uống bình thường, kiêng các chất kích thích như: rượu, trà đặc, ớt.
– Giảm bớt những chất khó tiêu, quả chua.
– Cần bổ sung viên sắt để tránh thiếu máu thiếu sắt: Nên uống viên sắt bổ sung (mỗi viên có chứa 60 mg sắt nguyên tố kết hợp với acid folic).
* Phụ nữ có thai: Mỗi ngày uống 1 viên, uống liên tục từ khi bắt đầu có thai cho đến 1 tháng sau sinh.
* Phụ nữ từ 15 – 49 tuổi (không có thai): mỗi tuần uống 1 viên, uống liên tục 16 tuần (tức 16 viên mỗi năm).
3. Vệ sinh kinh nguyệt:
Do niêm mạc âm đạo tử cung thường bị sung huyết, dễ chảy máu, cổ tử cung hơi hé mở, vi khuẩn từ âm đạo dễ xâm nhập vào buồng tử cung. Máu hành kinh là môi trường rất thích hợp cho các loại vi khuẩn trong âm đạo phát triển nên rất dễ bị viêm nhiễm nếu không giữ gìn vệ sinh đúng mức, vì vậy:
– Không giao hợp trong những ngày đang hành kinh.
– Thay băng vệ sinh: khoảng 2 giờ/1 lần.
– Nên dùng băng vệ sinh hút ẩm tốt, mềm mại.
– Tắm nơi kín gió.
– Không tắm hồ, ao…
4. Những triệu chứng bất thường khác:
– Nếu thời gian hành kinh kéo dài trên 7 ngày cần được đi khám nơi có chuyên khoa về sản – phụ khoa.
– Nếu đến độ tuổi 15 – 16 tuổi chưa thấy có kinh nguyệt cần được theo dõi khám điều trị sớm.
5. Các dấu hiệu khác:
– Hơi nặng, khó chịu vùng bụng dưới, mệt mỏi.
– Có cảm giác nóng nảy, kém bình tĩnh hơn bình thường.
– Đau bụng kinh: không phải tất cả ai cũng có cảm giác này, đau ít thì chườm nước ấm, đau nhiều uống thuốc giảm đau (theo hướng dẫn của cán bộ y tế).
Vì vậy, trong những ngày hành kinh cần có chế độ vệ sinh kinh nguyệt hợp lý như: không lao động nặng hay chơi những môn thể thao quá sức, không nên đi xa, nên tắm rửa bằng nước ấm, khộng nên ngâm mình dưới nước như đào kênh hay lưới cá. Nếu có sử dụng dung dịch vệ sinh phụ nữ nên chọn nước rửa phụ khoa theo hướng dẫn của cán bộ y tế.
