Suy buồng trứng sớm hay còn gọi là suy buồng trứng nguyên phát là một rối loạn xảy ra khi buồng trứng của phụ nữ ngừng hoạt động sớm.
1. Suy buồng trứng sớm là gì?
Buồng trứng là một bộ phận thuộc hệ thống sinh dục của nữ giới, đảm nhận nhiệm vụ sản xuất trứng cũng như tạo ra các hormone sinh dục nữ, đặc biệt là estrogen và progesterone. Bộ phận này đóng vai trò quan trọng trong quá trình thụ thai, điều hòa kinh nguyệt và phát triển vú.
Suy buồng trứng sớm hay còn gọi là suy buồng trứng nguyên phát là một rối loạn xảy ra khi buồng trứng của phụ nữ ngừng hoạt động sớm (hơn bình thường). Ở những phụ nữ bị tình trạng này, buồng trứng ngừng sản xuất trứng trước tuổi 40. Trong khi tuổi thông thường để ngừng sản xuất trứng, được gọi là mãn kinh, là khoảng 50.
Khi buồng trứng ngừng hoạt động và ngừng sản xuất trứng, chúng cũng không còn sản xuất các hormone bao gồm cả estrogen. Phụ nữ có mức estrogen thấp có nguy cơ mắc một số vấn đề sức khỏe.
Bên trong buồng trứng là những túi nhỏ, được gọi là nang. Chúng giữ trứng khi trứng lớn lên và trưởng thành. Các bé gái thường được sinh ra với khoảng 2 triệu “hạt giống” biến thành các nang này, kéo dài qua thời kỳ mãn kinh.
Nếu bị suy buồng trứng sớm, các nang trứng sẽ cạn kiệt (bác sĩ có thể gọi đây là sự suy giảm) hoặc không hoạt động bình thường (còn gọi là rối loạn chức năng). Tình trạng này có thể xảy ra nhiều hơn nếu mẹ hoặc chị gái của bạn cũng gặp phải tình trạng này.
Nguyên nhân gây suy buồng trứng sớm có thể do rối loạn tự miễn, do đang trong giai đoạn hóa trị và xạ trị, rối loạn di truyền và nhiễm sắc thể, bao gồm hội chứng Fragile X và hội chứng Turner do nhiễm virus…
2. Dấu hiệu nhận biết suy buồng trứng sớm
Bác sĩ Trịnh Thị Thúy, chuyên khoa Sản (Bệnh viện Nam học và hiếm muộn Hà Nội) cho biết: Suy buồng trứng sớm là một trong những nguyên nhân dẫn đến vô sinh ở nữ giới. Vì vậy, chị em cần lắng nghe cơ thể, phát hiện các dấu hiệu của suy buồng trứng sớm để kịp thời can thiệp. Suy buồng trứng sớm có những dấu hiệu tương tự mãn kinh như:
- Rối loạn kinh nguyệt : Kinh không đều, không chuẩn chu kì, mất kinh, lượng kinh nguyệt thất thường
- Triệu chứng bốc hỏa: Đột ngột thấy nóng bức vào ban đêm, bắt đầu từ mặt rồi lan ra phần cổ ngực đến toàn cơ thể, kèm theo đó là tim đập nhanh
- Vã mồ hôi, mất ngủ: Toàn thân toát mồ hôi, ớn lạnh, mệt mỏi, ngủ không ngon giấc, thức dậy nhiều lần trong đêm… khiến chị em cảm thấy mệt mỏi
- Rối loạn cảm xúc : Tính tình thay đổi thất thường, hay buồn bã, cáu gắt, lo lắng thái quá, thậm chí rối loạn cảm xúc
- Giảm ham muốn: “Cô bé” không thể tiết đủ chất nhờn để bôi trơn, đau rát khi quan hệ tình dục, bị viêm nhiễm và mắc các bệnh phụ khoa.
- Da và tóc mỏng: Da mỏng, nhăn, khô, sạm và tóc khô xơ, gãy rụng, yếu ớt do nội tiết có sự thay đổi bất thường
Chẩn đoán kịp thời suy buồng trứng sớm sẽ giúp kịp thời điều trị vô sinh nữ , giảm thiểu các nguy cơ mắc bệnh loãng xương, tim mạch, bệnh lý phụ khoa. Điều trị suy buồng trứng sớm cũng góp phần điều trị tâm sinh lý, lấy lại cảm giác thoải mái khi quan hệ, chất lượng đời sống tình dục được cải thiện.
3. Những biến chứng nào liên quan đến suy buồng trứng sớm?
Suy buồng trứng nguyên phát có thể làm giảm nồng độ estrogen. Sự giảm này có thể dẫn đến sự phát triển sớm của bệnh loãng xương , bất thường lipid và bệnh tim.
Hầu hết phụ nữ bị suy buồng trứng nguyên phát đều bị vô sinh (không thể có thai). Các bác sĩ có thể giúp một số phụ nữ mắc bệnh này mang thai thông qua các phương pháp điều trị như hiến trứng và thuốc hỗ trợ sinh sản.
Suy buồng trứng sớm thường không thể ngăn ngừa được, tuy nhiên, những phụ nữ có nguy cơ như trên 35 tuổi, trong gia đình có thành viên cũng bị suy buồng trứng sớm, bị rối loạn tự miễn dịch… có thể được xác định trong một số trường hợp. Vì vậy khi có dấu hiệu suy buồng trứng sớm cần đi khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị thích hợp. Lúc này, người phụ nữ có thể chọn theo đuổi việc bảo tồn khả năng sinh sản hoặc mang thai nhanh hơn.
